Mycoplasma genitalium

Mycoplasma genitalium to bezjądrowy patogen urogenitalny, o średnicy około 300nm,występujący w drogach moczowo-płciowych zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Po raz pierwszy wyizolowany został w 1981 roku z wymazu cewki moczowej mężczyzn z nierzeżączkowym, chronicznym zapaleniem cewki moczowej (non-gonococcal urethritis– NGU). Bakterię tą uznaje się za jedną z najpoważniejszych przyczyn powikłań dróg płciowych, często prowadzących do niepłodności. Mycoplasma genitalium jest przenoszona głownie poprzez kontakty seksualne, dlatego też gatunki urogenitalne znacznie częściej izoluje się z dróg rodnych i wyprowadzających nasienie osób młodych, które rozpoczęły współżycie seksualne, szczególnie częstą ich obecność stwierdza się w okresie największej aktywności płciowej. Zakażenie Mycoplasma genitalium wywołuje najczęściej ostre zapalenie błony śluzowej macicy, śluzowo-ropne zapalenie szyjki macicy jak również zapalenie narządów miednicy mniejszej (pelvic inflammatory disease– PID), które jest uznawane za jedno z najpoważniejszych powikłań chorób przenoszonych drogą płciową a często również jest uznawane jako przyczyna niepłodnosci mechanicznej. Ponadto infekcje Mycoplsama genitalium mogą obejmować jajowody, pochwę oraz przymacicza. Obecnie prowadzone są szerokie badania na temat wpływu zakażeń tym drobnoustrojem na płodność kobiet i mężczyzn. Clausem i wsp. wykryli Mycoplasma genitalium u 20% kobiet z rozpoznanym czynnikiem jajowodowym niepłodności. Z przeprowadzonych badań wynika, że Mycoplasma genitalium jest czynnikiem rozwoju procesu zapalnego prowadzącego do zbliznowacenia jajowodów a w konsekwencji do niepłodności. Co więcej prowadzone są również badania nad wpływem tej bakterii na ruchliwość plemników ludzkich. Svenstrup i wsp. w swoich badaniach dowodzą że, mikoplazmy wykazują zdolność do wiązania się z wszystkimi częściami męskich komórek płciowych. W przypadku dużej ilości tych patogenów dochodzi do zaburzenia ruchliwości plemników, co w konsekwencji może mieć wpływ na zdolności zapładniające nasienia.

Mycoplsama genitalium jest jednym z mikroorganizmów, który odgrywa ogromną rolę w badaniach biotechnologicznych głównie w dziedzinie biologii syntetycznej, skierowanej na tworzenie nowych i uproszczonych systemów naturalnych dla celów poznawczych i technologicznych. Postępy biologii syntetycznej w najbliższym czasie mogą odegrać znaczącą rolę w rozwoju przemysłu biomedycznego, farmaceutycznego, ochrony środowiska jak również zmniejszyć naszą zależność od wyczerpywanych zasobów surowcowych. Najlepszym miejscem dla wytwarzania produktów pochodzenia naturalnego są żywe komórki. Obecnie dąży się do uzyskania tzw. „komórek minimalnych” czyli prostych układów komórkowych, które miałyby służyć celom poznawczym i wyjaśnieniu prebiotycznych form życia a jednocześnie posiadałyby praktyczne zastosowanie w biotechnologii. Jednym z przykładowych prostych mikroorganizmów, dzięki którym możliwe jest określenie wielkości minimalnego zestawu genów warunkujących życie jest właśnie Mycoplazma genitalium. Pasożyt ten ma najmniejszy ze znanych genomów występujących w organizmach żywych który składa się jedynie z 580kpz. Zawiera DNA, które niesie ze sobą informacje o 482 białkach, które decydują o funkcjach komórki. Po raz pierwszy genom patogennego drobnoustroju Mycoplasma genitalium został uzyskany w roku 2008 w J. Craig Institute przez Hamiltona Smitha i współpracowników. Synteza polegała na otrzymaniu i następnie połączeniu 101 fragmentów o długości 5–7 tysięcy nukleotydów. Następnie uzyskano 25 zachodzących na siebie fragmentów DNA o długości od 17 do 35 kbp, które wprowadzono do pojedynczej komórki drożdży z gatunku Saccharomyces cerevisiae uzyskując w ten sposób kompletny genom (ryc.1). Jednakże ponieważ do celów technologicznych korzystniejsze jest wykorzystanie jeszcze prostszych „organizmów minimalnych” zespół z J. Craig Institute rozpoczął badania na określeniem, które z genów mikroorganizmów modelowych mogłyby być usunięte i nie skutkowało by to obniżeniem ich wartości użytkowych. Obecnie określono około 100 genów które mogą być wyeliminowane z genomu Mycoplasma genitalium a jednocześnie nie wpływają na jego walory użytkowe. Przypuszcza się, że dla utrzymania funkcji życiowej bakterii wymaganych jest około 250-350 genów. Naukowcy uważają , że zubożony genom M. genitalium może posłużyć do celów ogólnych, takich jak przekształcenie bakterii w fabryki białek, wykorzystanie ich do produkcji biopaliw jak również do absorpcji dwutlenku węgla i innych gazów powodujących efekt cieplarniany.


Ryc.1. Rekonstrukcja syntetycznego genomu M. genitalium w komórce drożdży

Mikoplazmy to najmniejsze organizmy zdolne do samodzielnego rozwoju, szeroko rozpowszechnione w przyrodzie. Drobnoustroje te pozbawione są ściany komórkowej oraz zdolności do syntezy peptydoglikanu i jego prekursorów. Brak ściany komórkowej warunkuje ich naturalną oporność na antybiotyki, głownie β-laktamowe, hamujące syntezę peptydoglikanów, jak również jest przyczyną dużej wrażliwości tych mikroorganizmów na zmiany ciśnienia osmotycznego. Ze względu na brak zewnętrznej sztywnej osłony organizmy te charakteryzują się ogromną plastycznością i zmiennością morfologii. Przyjmują różne kształty – kuliste, owalne, pałeczkowate, nitkowate. Dodatkowo mikoplazmy od bakterii różnią się obecnością miękkiej, trójwarstwowej, bogatej w sterole błony komórkowej, którą nabywają poprzez adhezję do komórek eukariotycznych. Mały w porównaniu z innymi drobnoustrojami genom mikoplazm (Mycoplasma genitalium – 580 kbp) ogranicza możliwości biosyntetyczne tych mikroorganizmów. Do wzrostu wymagają one dostarczenia w pożywkach prekursorów syntezy białek, lipidów i kwasów nukleinowych. Wszystkie mikoplazmy są auksotrofami, rosną na pożywkach z dodatkiem nienasyconych kwasów tłuszczowych, dodatkowo większość z nich do wzrostu wymaga obecności steroli, witamin, aminokwasów, puryn i pirymidyn.

Rodzaj Mycolpasma obejmuje ponad 100 gatunków przy czym od ludzi wyizolowano tylko kilkanaście będących głównie komensalami jamy ustnej i górnych dróg oddechowych lub dróg moczowo-płciowych. Sześć z pośród nich to groźne patogeny dróg moczowo-płciowych tj. Mycoplasma hominisUreaplasma urealyticumM. primatumM. genitaliumM. spermatophilum oraz M. penetrant.

Autor: Beata Rola

Literatura:
1) Chris L. McGowin1, Colin Anderson-Smits “Mycoplasma genitalium: An emerging cause of sexually transmitted disease in women” PLoS Pathogens,7, 2011, 1-10
2) Murawski M., Matusiak M., Gryboś M. „ Zakażenia mykoplazmatyczne i ich rola w niepłodności małżeńskiej”, Wiadomości lekarskie, 2007, LX, 7–8
3) Satoshi Ishihara , Mitsuru Yasuda, Shin-ichi Ito, Shin-ichi Maeda, Takashi Deguchi „Mycoplasma genitalium urethritis in men”, International Journal of Antimicrobial Agents, 2004, 23–27
4) John I. Glass, Nacyra Assad-Garcia, Nina Alperovich, Hamilton O. Smith, and J. Craig Center „Essential genes of a minimal bacterium” PNAS 2006, 10, 425-430
5) Daniel G. Gibsona,, Gwynedd A. Bendersb, J. Craig Ventera, Hamilton O. Smithb, and Clyde A. Hutchison “One-step assembly in yeast of 25 overlapping DNA fragments to form a complete synthetic Mycoplasma genitalium genome” PNAS, 2008, 23