Chłodzenie w laboratorium

PRZEDRUK, oryginał dostępny pod adresem www
Fragmenty skryptu: Materiały do ćwiczeń laboratoryjnych z chemii organicznej dla studentów farmacji: wstęp
Autor skryptu: prof. UJ dr hab. Marek Cegła, dr Barbara Drożdż

Uniwersytet Jagielloński (www)
Wydział Farmaceutyczny Collegium Medicum (www)
Katedra Chemii Organicznej (www)
Kierownik: Prof. UJ, dr hab. Marek Cegła

Adres:
ul. Medyczna 9
30-688 Kraków
Kontakt: tel. 012 620 55 00

Chłodzenie stosuje się w laboratorium w czasie prowadzenia reakcji egzotermicznych, przy skraplaniu par cieczy (np. podczas destylacji, przy skraplaniu par wrzącego w czasie reakcji rozpuszczalnika) lub przy oziębianiu roztworu w czasie krystalizacji.
Niekiedy wymagane jest chłodzenie mieszaniny reakcyjnej ze względu na rozkład produktu reakcji w wyższych temperaturach (np. podczas reakcji diazowania). Najczęściej stosowanym i najtańszym środkiem chłodzącym jest woda wodociągowa. Czasem stosuje się drobno pokruszony lód lub specjalne mieszaniny oziębiające z lodu zmieszanego z różnymi solami (np. NaCl, CaCl2, NH4CI).
Specjalnym środkiem chłodzącym jest mieszanina stałego ditleneku węgla (tzw. suchego lodu) z organicznymi rozpuszczalnikami (metanol, aceton), pozwalająca uzyskać temperaturę ok. -78°C. Jeszcze niższe temperatury można uzyskać, stosując ciekły azot (t.wrz. -195,8°C). Należy pamiętać, że do pomiaru tak niskich temperatur używa się specjalnych termometrów, gdyż popularne termometry rtęciowe można używać do -37°C). Z mieszanin tych sporządza się łaźnie chłodzące, czyli odpowiednie naczynie wypełnia się środkiem chłodzącym a w nim umieszcza się chłodzone naczynia reakcyjne.